مقایسه پروتکل FTP و SFTP

در دنیای دیجیتال امروز، امنیت داده‌ها یکی از اولویت‌های اصلی شرکت‌ها و کسب‌و‌کارها محسوب می‌شود. نحوه ذخیره‌سازی، استفاده و انتقال داده‌ها می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر حفظ اطلاعات حساس داشته باشد. یکی از جنبه‌های حیاتی این فرآیند، رمزنگاری داده‌ها هنگام انتقال از طریق اینترنت است، زیرا عدم رعایت این اصل می‌تواند زمینه‌ای برای نفوذ هکرها و دستکاری اطلاعات حیاتی شرکت‌ها را فراهم کند.

به منظور افزایش امنیت در انتقال داده‌ها، دو پروتکل مهم FTP و SFTP در دنیای تجهیزات شبکه توسعه یافته‌اند که هر دو برای جابه‌جایی فایل‌ها استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی میان آن‌ها نیز وجود دارد. در ادامه، به بررسی ” مقایسه پروتکل FTP و SFTP ” پرداخته و بررسی خواهیم کرد که تفاوت FTP و SFTP در چیست؟ و کدامیک گزینه‌ امن ‌تر و مناسب ‌تر برای انتقال داده‌ها محسوب می‌شود.

 

FTP چیست:

برای آن که به مقایسه و بررسی تفاوت FTP و SFTP بپردازیم، در ابتدا هر یک از این پروتکل ها را جداگانه شرح می دهیم تا با مفهوم هر یک از آن ها جداگانه آشنا شوید. FTP یا پروتکل انتقال فایل یکی از قدیمی‌ترین و پراستفاده‌ترین روش‌های جابجایی داده‌ها در دنیای دیجیتال است. این پروتکل به کاربران امکان ارسال، دریافت و مدیریت فایل‌ها را از راه دور می‌دهد، اما از رمزنگاری استفاده نمی‌کند.

این یعنی زمانی که داده‌ها از طریق اینترنت منتقل می‌شوند، امکان رهگیری و تغییر آن‌ها توسط هکرها وجود دارد. بنابراین FTP برای انتقال اطلاعات حساس چندان امن نیست.

پروتکل انتقال فایل (FTP) روشی برای جابه‌جایی داده‌ها بین یک کلاینت و یک سرور با استفاده از مدل کلاینت/سرور است. این پروتکل به کاربران امکان ارسال و دریافت فایل‌ها از طریق شبکه را می‌دهد.

FTP برای انتقال اطلاعات از دو نوع کانال استفاده می‌کند: کانال فرمان و کانال دیتا. به‌طور پیش‌فرض این کانال‌ها فاقد رمزگذاری هستند، به همین دلیل اطلاعات ارسال‌ شده از طریق آن در معرض مشاهده توسط هکرها قرار دارد. به منظور افزایش امنیت، استفاده از نسخه‌های امن‌تر مانند FTPS یا SFTP توصیه می‌شود.

برای استفاده از FTP، نرم‌افزارهای مخصوصی تحت عنوان کلاینت FTP طراحی شده‌اند که به کاربران امکان می‌دهند به سرور متصل شوند و عملیات مختلفی مانند: آپلود، دانلود، جابه‌جایی و حذف فایل‌ها را انجام دهند.

به دلیل سادگی و کارآمد بودن، FTP همچنان نقش مهمی در مدیریت و به اشتراک ‌گذاری فایل‌ها در شبکه‌های گسترده دارد، هرچند امروزه پروتکل‌های امن‌تری مانند SFTP (Secure FTP) و FTPS (FTP Secure) نیز جایگزین‌های مطمئن ‌تری برای آن محسوب می‌شوند که در ادامه به آن می پردازیم.

 

مزایای FTP چیست:

• انتقال فایل‌های حجیم: برخلاف ایمیل که محدودیت حجم دارد، FTP امکان ارسال فایل‌های بزرگ را بدون مشکل فراهم می‌کند و برای سازمان‌هایی که داده‌های حجیم را مدیریت می‌کنند، بسیار کارآمد است.
• امنیت تقویت‌شده: نسخه‌های اولیه FTP نقاط ضعف امنیتی داشتند، اما امروزه با پروتکل‌هایی مانند FTPS و SFTP می‌توان اطلاعات را به‌صورت رمزگذاری‌شده منتقل کرد و از داده‌های حساس محافظت نمود.
• کنترل مدیریتی: کاربران می‌توانند سطح دسترسی افراد را شخصی‌سازی کرده و اجازه‌های مختلفی برای آپلود، دانلود، اشتراک‌گذاری و ویرایش فایل‌ها تعیین کنند.
• افزایش بهره ‌وری: اجرای صحیح FTP در یک سازمان باعث ایجاد یک جریان کاری منظم می‌شود که سرعت تبادل داده‌ها را بالا برده و هماهنگی تیمی را بهبود می‌بخشد.
• پایداری و پشتیبان‌گیری: سرویس‌های FTP معمولاً شامل سیستم‌های پشتیبان هستند تا فایل‌ها در صورت بروز حوادث غیرمنتظره محفوظ بمانند.
• اتوماسیون فرآیندها: امکان زمان‌بندی انتقال فایل‌ها بدون نیاز به دخالت انسانی، باعث کاهش خطاهای دستی و افزایش کارایی در مدیریت داده‌ها می‌شود.

 

SFTP چیست:

حال که با پروتکل FTP آشنا شدید، میخواهیم شما را با پروتکل SFTP آشنا سازیم، تا به تفاوت FTP و SFTP و شباهت پروتکل FTP و SFTP نزدیک تر شده و بتوانیم آن ها را با هم مقایسه کنیم. پروتکل SFTP که با نام SSH File Transfer Protocol شناخته می‌شود، یک روش امن برای انتقال فایل‌ها است که بسیاری آن را با عنوان Secure File Transfer Protocol نیز می‌شناسند. این پروتکل مشابه FTP عمل می‌کند، اما تفاوت مهم آن استفاده از تونل امن SSH برای ارسال داده‌ها است.

برخلاف FTP که به‌صورت مستقیم ارتباط برقرار می‌کند، SFTP امنیت بالاتری فراهم کرده و اطلاعات را در بستری رمزگذاری‌شده منتقل می‌کند. این ویژگی آن را به گزینه‌ای مطمئن برای جابه‌جایی داده‌های حساس تبدیل کرده است.

SFTP (Secure File Transfer Protocol) یک پروتکل شبکه‌ای پیشرفته است که امکان انتقال امن فایل‌ها بین دو سیستم را فراهم می‌کند. این پروتکل با بهره‌گیری از رمزگذاری و احراز هویت، از اطلاعات کاربران در برابر تهدیدات سایبری محافظت می‌کند. SFTP نسخه‌ای امن‌تر از FTP است که از پروتکل SSH (Secure Shell) برای رمزنگاری داده‌ها استفاده می‌کند. این یعنی تمام اطلاعاتی که ارسال یا دریافت می‌شوند، در حین انتقال محافظت شده و به راحتی قابل نفوذ نیستند.

SFTP نه تنها امنیت بیشتری را فراهم می‌ آورد، بلکه امکان احراز هویت کاربران و یکپارچگی داده‌ها را نیز تضمین می‌کند. بنابراین، برای شرکت‌هایی که نیاز به انتقال فایل‌های حساس دارند، SFTP انتخاب بهتری است.

SFTP درلایه‌ی کاربردی (Application Layer) عمل کرده و به لطف SSH، از ارتباطی امن برای تبادل داده‌ها میان کلاینت و سرور استفاده می‌کند. برخلاف روش‌های انتقال فایل سنتی، این پروتکل تمامی اطلاعات را در یک مسیر رمزگذاری‌شده منتقل می‌کند تا از استراق سمع و حملات مخرب جلوگیری شود.

یکی از ویژگی‌های SFTP این است که تنها از حالت انتقال باینری پشتیبانی می‌کند. این یعنی می‌توان هر نوع فایلی را بدون تغییر یا فشرده‌سازی ناخواسته به صورت دقیق و ایمن ارسال کرد. علاوه بر انتقال فایل، SFTP مجموعه‌ای از قابلیت‌های مدیریت فایل مانند ایجاد، تغییر نام، حذف و جستجوی پوشه‌ها یا فایل‌ها را نیز در اختیار کاربران قرار می‌دهد، که آن را به گزینه‌ای کارآمد و انعطاف‌پذیر در دنیای انتقال داده تبدیل کرده است.

 

مزایای SFTP چیست:

• امنیت پیشرفته: بهره‌ گیری از رمزگذاری قوی و احراز هویت با کلیدها یا نام کاربری و رمز عبور، تضمین ‌کننده‌ی انتقال امن اطلاعات است.
• مدیریت و کنترل: این پروتکل امکان تعریف دسترسی‌های مختلف، مدیریت انتقال فایل‌ها و نظارت بر عملکرد کاربران را فراهم می‌کند.
• حفاظت از IP خصوصی: اتصال از طریق شبکه خصوصی مجازی (VPN) امنیت ارتباطات را تقویت کرده و مانع از ردیابی آدرس IP کاربران می‌شود.
• رعایت استانداردها: سازگاری با مقررات مهمی مثل GDPR و PCI DSS، این پروتکل را برای سازمان‌هایی که با اطلاعات حساس سروکار دارند، ایده‌آل می‌کند.
• سرعت بالا و کارایی: انتقال همزمان چندین فایل بین سرورها بدون افت کیفیت یا کاهش سرعت انجام می‌شود.
• دسترسی ساده و مدیریت کارآمد: امکان مدیریت SFTP از طریق رابط وب یا کلاینت اختصاصی، تجربه‌ای راحت و بدون نیاز به نرم‌افزارهای پیچیده را برای کاربران فراهم می‌کند.

 

 

شباهت پروتکل FTP و SFTP:

تا به این جا بیشتر تمرکز ما بررسی تفاوت FTP و SFTP بود، حال می خواهیم به بررسی شباهت پروتکل FTP و SFTP بپردازیم. هر دو پروتکل‌ برای انتقال فایل بین سیستم‌ها هستند، اما تفاوت‌های امنیتی مهم در ساختار کاری در شبکه دارند. شباهت پروتکل FTP و SFTP عبارتند از:

• هدف اصلی: هر دو برای ارسال، دریافت و مدیریت فایل‌ها از طریق شبکه استفاده می‌شوند.
• ساختار دستورات: بسیاری از دستورات FTP و SFTP مشابه هستند، مانند get برای دریافت فایل و put برای ارسال فایل.
• تعامل بین کلاینت و سرور: هر دو مدل نیاز به یک سرور برای میزبانی فایل‌ها و یک کلاینت برای اتصال و انتقال داده‌ها دارند.
• قابلیت‌های مدیریتی: امکان لیست‌کردن، حذف و تغییر نام فایل‌ها در هر دو وجود دارد.

 

 

مقایسه پروتکل FTP و SFTP:

FTPS و SFTP دو پروتکل کاملاً متفاوت برای انتقال فایل‌ها در شبکه هستند، گرچه در ساختار بسیاری از دستورات شباهت‌هایی دارند. FTPS (FTP Secure) در واقع نسخه‌ای امن‌شده از FTP (File Transfer Protocol) است که با افزودن لایه‌ی امنیتی SSL/TLS ارتباطات را رمزگذاری می‌کند. این پروتکل همچنان از مدل سنتی FTP استفاده کرده اما امکان انتقال داده‌ها با امنیت بالاتر را فراهم می‌سازد. با این حال، FTPS برای ارسال داده‌ها به دو کانال مجزا نیاز دارد: یکی برای ارسال دستورات و دیگری برای تبادل داده‌ها، که می‌تواند مدیریت آن را در برابر فایروال‌ها و تنظیمات شبکه پیچیده ‌تر کند.

SFTP (SSH File Transfer Protocol) اما کاملاً متفاوت بوده و به جای استفاده از FTP، بر اساس SSH (Secure Shell) طراحی شده است. این پروتکل از ابتدا با امنیت داخلی توسعه یافته و برخلاف FTPS، تنها از یک کانال ارتباطی برای ارسال دستورات و داده‌ها استفاده می‌کند. استفاده از پورت واحد در SFTP باعث می‌شود که مدیریت آن ساده ‌تر بوده و نیاز به تنظیمات پیچیده برای پورت‌ها وجود نداشته باشد.

SFTP از نظر فنی بخشی از FTP نیست، اما از لحاظ عملکردی شباهت زیادی به آن دارد. می‌توان گفت که SFTP یکی از زیرمجموعه‌های پروتکل SSH محسوب می‌شود. این پروتکل از پورت 22 استفاده می‌کند و به مدیران سیستم اجازه می‌دهد تا به‌صورت ایمن و از راه دور به سیستم‌ها و اپلیکیشن‌ها دسترسی داشته باشند.

در نتیجه، SFTP گزینه‌ای مطمئن‌تر و امن‌تر برای انتقال فایل‌ها بین دستگاه کاربر و سرور است. تفاوت اصلی میان SFTP و FTP در رمزنگاری داده‌ها نهفته است SFTP از این روش امنیتی بهره می‌برد، اما FTP فاقد قابلیت رمزنگاری داده‌هاست و همین موضوع آن را در برابر تهدیدات آسیب‌پذیرتر می‌کند.

برای آشنایی بیشتر با مفهوم SSH، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ “پروتکل SSH چیست و چه کاربردی دارد؟“ را مطالعه کنید.

 

---

 

بیشتر بخوانید: پروتکل SSH چیست و چه کاربردی دارد؟

 

---

 

به طور خلاصه، FTPS نسخه‌ای امن‌تر از FTP است که با SSL/TLS محافظت می‌شود، در حالی که SFTP یک پروتکل مجزا مبتنی بر SSH بوده که ارتباط ایمن‌تری را به طور طبیعی فراهم می‌کند. تفاوت اصلی این دو در معماری انتقال داده‌ها و تعداد پورت‌های مورد نیاز برای ارتباط است.

 

تفاوت FTP و SFTP:

• امنیت: SFTP از رمزگذاری SSH برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کند، که باعث حفاظت کامل از اطلاعات در برابر شنود و نفوذ می‌شود. در مقابل، FTP فاقد رمزگذاری داخلی است و اطلاعات را به‌صورت متن ساده ارسال می‌کند، که آن را در برابر حملات سایبری آسیب‌پذیر می‌سازد.
• روش احراز هویت: SFTP نیازمند احراز هویت قوی با کلیدهای SSH یا رمز عبور امن است، در حالی که FTP تنها از نام کاربری و رمز عبور ساده بهره می‌برد، که می‌تواند به‌راحتی توسط مهاجمان رهگیری شود.
• پایداری و قابلیت اطمینان: SFTP به دلیل استفاده از یک کانال رمزگذاری‌شده و اتصال پایدار، امکان انتقال بدون اختلال و با حفظ یکپارچگی فایل‌ها را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، FTP در محیط‌های ناامن ممکن است دچار مشکلات ارتباطی و دستکاری داده‌ها شود.
• سرعت انتقال: FTP در برخی موارد سرعت بالاتری دارد، زیرا داده‌ها را بدون رمزگذاری ارسال می‌کند. با این حال، SFTP به دلیل استفاده از روش‌های بهینه‌سازی انتقال، می‌تواند سرعت قابل قبولی را بدون کاهش امنیت ارائه دهد.
• مدیریت و انعطاف‌پذیری: SFTP علاوه بر انتقال فایل، امکانات مدیریتی پیشرفته مانند ایجاد، تغییر نام و حذف فایل‌ها را فراهم می‌کند، در حالی که FTP بیشتر روی ارسال و دریافت فایل متمرکز است.

 

کدام پروتکل FTP  و SFTP را انتخاب کنیم:

انتخاب بین FTP و SFTP بستگی به نیازهای شما دارد. اگر قصد انتقال فایل‌های عمومی بدون اطلاعات حساس را دارید، FTP می‌تواند گزینه‌ای سریع‌تر باشد. اما اگر امنیت داده‌ها برایتان مهم است مانند اطلاعات مالی، شخصی، یا محرمانه بهترین گزینه بدون شک SFTP خواهد بود. با بررسی موارد زیر می توانید بهترین انتخاب خود را در جهت کارد شبکه ی خود انتخاب کنید.

FTP (File Transfer Protocol):

• انتقال فایل سریع و ساده
• نیاز به تنظیمات کمتری نسبت به SFTP
• بدون رمزنگاری، در برابر حملات آسیب‌پذیر
• اطلاعات ارسال‌شده می‌توانند توسط مهاجمان رهگیری شوند

SFTP (SSH File Transfer Protocol):

• امنیت بالا با رمزنگاری اطلاعات
• استفاده از پروتکل SSH برای اتصال امن
• مقاوم در برابر حملات سایبری
• کمی پیچیده‌تر در تنظیمات نسبت به FTP

 

نتیجه‌گیری:

در مقاله “مقایسه پروتکل FTP و SFTP” به این نتیجه رسیدیم که اگر امنیت برای شما اهمیت دارد، مثلا اگر اطلاعاتی که ارسال می کنید، اطلاعات حساسی هستند، پروتکل SFTP بهترین گزینه است. اما اگر سرعت انتقال فایل و سادگی تنظیمات برای شما در اولویت است و داده‌ها خیلی حساس نیستند، می‌توانید از FTP استفاده کنید.

به طور کلی، SFTP نسبت به FTP گزینه‌ای امن‌تر و مطمئن‌تر برای انتقال فایل‌ها محسوب می‌شود. SFTP از رمزنگاری داده‌ها و احراز هویت امن بهره می‌برد، در حالی که FTP این قابلیت‌ها را ندارد و اطلاعات را به‌صورت متن ساده ارسال می‌کند که امکان رهگیری و دستکاری آن‌ها توسط مهاجمان وجود دارد.

اگر اطلاعات حساس منتقل می‌کنید و امنیت اطلاعات برای شما اهمیت دارد، SFTP انتخاب برتر خواهد بود. این پروتکل با رمزنگاری قوی و احراز هویت امن از داده‌ها محافظت کرده و خطرات سایبری را به حداقل می‌رساند. اما اگر سرعت انتقال فایل و سادگی تنظیمات برای شما مهم‌تر است و داده‌های شما حساسیت بالایی ندارند، FTP گزینه‌ی مناسبی خواهد بود. این پروتکل با ساختار ساده و عملکرد سریع همچنان در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در مجموع، SFTP انتخاب بهتری برای کاربردهای مدرن و نیازهای امنیتی امروزی است، در حالی که FTP همچنان در برخی موارد استفاده می‌شود اما با ریسک‌های امنیتی بیشتری همراه است.

در صورت نیاز به مشاوره بیشتر در زمینه آگاهی از محصولات و یا خرید هر گونه تجهیزات شبکه می توانید به سایت مسترشبکه مراجعه کنید و با مشاوران تیم تخصصی مسترشبکه در ارتباط باشید، همچنین سایر مقالات ما را از قسمت مجله اینترنتی مسترشبکه بررسی و مطالعه نمائید.

 

شما می توانید از مسترشبکه بزرگترین فروشگاه اینترنتی تجهیزات شبکه همراه با بهترین کیفیت و قیمت خریداری نمایید.