انواع سرویس های ابری و تفاوت آن ها

وقتی شما قصد دارید که یک کسب و کار را وارد دنیای ابری کنید؛ خیلی مهم است که با سرویس‌های مختلف ابری آشنا باشید و مزایا و معایب آن‌ها را بدانید. خدمات گوناگونی در این زمینه ارائه شده است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به IaaS ،PasS و SaaS اشاره کنیم؛

اما کدام یک از این خدمات بهتر است؟ یا هر یک از این خدمات چه کاربردری دارند؟ پاسخ این سوالات تاثیر زیادی بر کسب و کار شما و فناوری‌هایی که برای کار از آن استفاده می‌کنید، دارد. ما در این مقاله سعی کردیم توضیحاتی از انواع سرویس های ابری و تفاوت آن ها ارائه داده ایم تا به این سوالات به نسب ساده پاسخی داده باشیم با ما تا انتها همراه باشید.

انواع سرویس های ابری چیست و کدامند :

کلمه «ابر» در فناوری به شیوه و مکان ذخیره داده‌ها و اطلاعات اشاره دارد؛ مکانی که البته به صورت فیزیکی وجود ندارد. فضای ابری به نرم‌افزارها و سرویس‌ها اجازه می‌دهد تا از راه دور و از طریق اینترنت مدیریت شوند و در دسترس باشند به جای روش قدیمی و سنتی که نرم افزارها فقط به صورت محلی و قدیمی کامپیوترهای خاصی ذخیره می‌شدند.

در این روش، داده‌ها از راه دور روی سرورهای مختلف ذخیره می‌شوند. سرویس های ابری شامل: IaaS،PaaS و SaaS که در دسته اصلی از سرویس‌های  ابری قرار دارند. سرویس های ابری، شبکه‌ای از سرورهای گوناگون را به کار می‌گیرد که داده‌ها و اطلاعات را به صورت آنلاین و با پشتیبانی بالا میزبانی، ذخیره، مدیریت و پردازش می‌کنند؛ که به آن فضای «ابری» گفته می‌شود.

انواع سرویس های ابری که هریک از این سرویس دارای مزایا و معایب می باشند. اینکه کدام گزینه برای سازمان و یا کسب و کارتان را انتخاب میکنید لازمه شناخت تفاوت های این سه سرویس ابری است.

• نرم افزار به عنوان سرویس یا SaaS
• پلتفرم به عنوان سرویس یا PaaS
• زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS

SaaS چیست و کاربرد آن:

واژه SAAS از سرواژه عبارت Software As A Service که به معنای نرم‌افزار به عنوان سرویس برداشته شده در واقع saas یکی از بهترین راهکارهایی است که در شرکت‌های نرم‌افزاری در اختیار دارند تا به کمک این نرم افزار بتوانند یک برنامه در سطح وب راه اندازی کنند.

در سرویس saas، کاربران می‌تواند نرم‌افزار و داده های مورد نظر خود را به جای ارائه در فایل‌های دانلودی یا بر روی CD، فلاش مموری یا هر نوع فضای ذخیره سازی دیگر، روی یک سیستم ابری بارگذاری کند. به طور کلی در این مدل، کاربران برای دسترسی به نرم افزار ارائه شده، از اینترنت استفاده می کنند و نیازی به نصب و دانلود آن بر روی سیستم شخصی خود ندارند. شرایط گوناگون استفاده از SAAS عبارتنداز:

1. اگر شما صاحب یک استارتاپ یا شرکت در ابعاد کوچک هستید که به سرعت زیاد برای استفاده از تجارت الکترونیکی نیاز دارید، اما تایمی برای مسائل نرم افزاری و سرور ندارید.
2. برای استفاده در پروژه های کوتاه مدت که نیاز به همکاری بقیه در فضای ابری دارید.
3. اگر از برنامه هایی استفاده می کنید که به صورت معمول، مورد استفاده همگان نمی باشند، مانند نرم افزارهای مالیاتی و …
4. استفاده برای برنامه هایی که نیاز به دسترسی به وب و تلفن همراه دارند.

• مزایای استفاده از SaaS

کاهش مشکلات کاربر

یکی از مهم ترین مزایای استفاده از SaaS، کاهش درگیری‌های ذهنی کاربر نهایی با برنامه وب است. در واقع کاربری که به کمک یک مرورگر به نرم‌افزارش دسترسی دارد، نیاز به نگرانی برای به‌روزرسانی، مشکلات نرم‌افزاری و… نخواهد داشت.

کاهش هزینه

مورد بعدی شرکت سازنده نرم افزار قرار نیست برای اشتراک‌گذاری نرم‌افزارش با کاربران یا اعضای شرکت خودش هزینه زیادی برای خرید سخت افزارهای شبکه، زیرساخت‌ها مانند: سرور و… هزینه کند. بلکه به کمک SAAS، شرکت به اندازه میزان مصرفش، هزینه بابت خدمات پرداخت می‌کند.

با استفاده از این فضای ابری دیگر احتیاجی نیست برای خرید یک سرور و تعداد زیادی تجهیزات شبکه پول بدهید. با همه این مزیت‌ها، یکی از جالب ترین نکته اینجاست که عملکرد برنامه مورد نظر که روی SaaS قرار دارد، نسبت به برنامه‌ای که روی سیستم کاربر قرار دارد ، با هیچ کاهش کیفیت و سرعتی روبرو نیست. علاوه بر همه مزیت‌های گفته شده، SaaS به‌طور خلاصه شامل این مزیت‌ها هم نیز میباشد:

• دسترسی بالا جهت کمک به یک مرورگر و خط اینترنت،
• قابلیت خصوصی‌سازی بالای نرم افزار نسبت به نیاز هر مشتری،
• راه‌اندازی آسان و سریع بدون نیاز به دانش تخصصی و فنی،
• کاهش هزینه‌ها برای سازنده و کاربر،
• از یک موقعیت مرکزی مدیریت می شود
• روی یک سرور راه دور میزبانی می شود
• از طریق اینترنت در دسترس می باشد

PaaS چیست و کاربرد آن:

سرویس PAAS از ابتدای کلمات عبارت Platform As A Service برداشته شده و به معنی پلتفرم به عنوان سرویس است. در حقیقت سرویس ابری PaaS بعد از IaaS و قبل از SaaS، لایه دوم سرویس پلتفرم ابری است که در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌گیرد. PaaS یک چارچوب (framework) برای توسعه دهندگان فراهم می‌کند که کاربران میتوانند از آن برای ایجاد برنامه‌های سفارشی و شخصی سازی خود استفاده کنند.

استفاده از PaaS توسعه‌دهنده‌ها را از خرید یا اجاره مستقیم سیستم‌های زیرساختی و سخت‌افزاری مثل زیرساخت شبکه، سرور، سیستم عامل مورد نیاز و… بی‌نیاز می‌کند. در سرویس PAAS تمامی کارهای مربوط به سرور، ذخیره سازی و شبکه توسط یک شرکت یا ارائه‌دهنده به عنوان واسط، مدیریت می شود؛ در این صورت کاربران می‌توانند تنها بر روی توسعه و مدیریت برنامه خود تمرکز کافی داشته باشند.

موقعیت های زیادی وجود دارد که استفاده از مدل PaaS را برای زیر ساخت ها مفید یا حتی ضروری میکند. اگر چندین کاربر بر روی یک پروژه یکسان فعالیت دارند یا در صورتی که سایر فروشندگان بایستی در پروژه سهیم باشند، PaaS می تواند سرعت و انعطاف پذیری را در کل فرآیندهای اجرایی، بهبود ببخشد. این سرویس ابری PAAS هزینه های زیادی را کاهش میدهد  و چالش هایی را که در کندی توسعه و پیاده‌سازی یک برنامه اثر دارند را برطرف می کند.

همچنین در صورتی که کاربری بخواهد برنامه سفارشی شده خود را داشته باشد، PaaS می تواند در اینجا این برنامه مفید باشد. برای درک بهتر مطالب بالا  یک مثال میزنیم، در حال حاضر شرکتی که در این زمینه میباشد میتوانیم به، شرکت مایکروسافت با سیستم Microsoft Azure  اشاره کنیم، همه این جزئیات را درون خودش، در یک فضای ابری، مانند Paas به توسعه دهندگان ارائه می‌کند.

اما علاوه بر آن، شرکت‌های دیگری مثل گوگل هم در این فضا دست بکار شده اند. گوگل سرویس PaaS خود را با نام Google AppEngine به کاربران معرفی کرده که طبق معمول، استفاده از آن برای ما ایرانیان با محدودیت همراه می باشد. علاوه بر این‌ها، سرویس Force یکی دیگر از دیگر پلتفرم‌های معتبر در این زمینه است که در اختیار شما قرار گرفته است و میتوانید از آن استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین سرورهای 2024

• مزایای استفاده از PaaS

شاید برای شما هم سوال پیش بیاید که چرا برنامه نویسان و توسعه دهندگان نرم افزار، باید اقدام به استفاده از سرویس paas کنند؟ در ادامه به ویژگی های سرویس ابری Paas که بیشمارند به صورت کلی اشاره‌ میکنیم که عبارتند از:

امکان خصوصی سازی

از قابلیت های جالب paas که سبب جذب بیشتر توسعه‌دهندگان نرم افزار به سمت خود شده است، قابلیت خصوصی شدن این سرویس است. به این معنا که شما به عنوان یک برنامه‌نویس نرم افزار می‌توانید قابلیت‌هایی که سرویس paas در اختیارتان می‌گذارد را نسبت به نیازهایتان کم و زیاد کرده و از آنها نهایت استفاده را داشته باشید.

آپدیت مداوم و روزانه

سرویس دهندگان PaaS، همیشه پلتفرم و جزئیات آن را آپدیت نگه میدارند. به معنا که شما به عنوان یک توسعه‌دهنده نیاز به نگرانی بابت آپدیت مداوم سیستم‌ها، زیرساخت‌ها، نرم افزار و سخت افزار نداشته و می‌توانید بدون درگیر کردن ذهن‌تان به این موضوعات فنی، صرفا روی تولید یک نرم افزار و محصول نهایی عالی تمرکز کنید.

هزینه‌های به صرفه و کمتر

یک لحظه شرایطی را برای خودتان متصور شوید که مجبور باشید بدون وجود یک پلتفرم PaaS، اقدام به کدنویسی و تست دائم نرم افزار کنید. احتمالا در چنین حالتی نیاز دارید هزینه‌های زیادی را برای اجاره زیرساخت‌هایی بدهید. همچنین احتیاج به بررسی پیوسته این سخت افزارها، بروزرسانی‌شان، رفع مشکلات و… خواهید داشت.

مطمئنا همه اینها، هم از نظر زمانی و هم از نظر مالی، هزینه‌های زیادی را به شما تحمیل می‌کنند. در ادامه باید این را بدانید که در پلتفرم paas، قرار به صرف هزینه زمانی برای نگهداری از شبکه نیست. در این پلتفرم‌ قرار نیست شما مقدار زیادی هزینه پرداخت کرده و فضاهای ذخیره‌سازی اطلاعات و سخت افزارهای سنگین بخرید. شما به اندازه آنچه که از آن استفاده میکنید هزینه می‌پردازید! بله! همه کاربران این سرویس‌ها، فقط به اندازه مصرف‌شان پول می‌دهند و نه چیزی بیشتر.

کاهش نیروی کار

اگر تا الان وارد دنیای توسعه نرم افزار به شکل جدی و در مقیاس‌های بزرگ شده باشید، می‌دانید که نگهداری از زیرساخت‌ها نیاز به یک یا چند نفر نیرو متخصص و دائم دارد. در مقابل و در زمان استفاده از paas، با توجه به اینکه فعالیت نگهداری و حل مشکلات زیرساخت‌ها به عهده یک شرکت سوم است، نسبت به استخدام متخصصان این حیطه بی‌نیاز می‌شوید.

ارتباطات آسان

اخیرا برخی از تیم‌های شرکت ها اصرار داشتند باید تمام فعالیت‌های برنامه نویسی و توسعه نرم افزاری خود را از درون شرکت و به شکل حضوری انجام بدهند. اما بعد از بحران کرونا و بعد از اینکه شرکت‌ها مجبور به ادامه فعالیت به شکل دورکاری شدند، اهمیت فعالیت‌های از راه دور بیشتر از قبل پررنگ شد. در این میان تیم هایی که از PaaS استفاده می‌کردند، با کمترین مشکلات روبرو شدند.

چرا؟ چون در واقع برای ادامه فعالیت و توسعه محصول از طریق این پلتفرم‌ها، صرفا یک خط اینترنت و رایانه مورد نیاز بوده و دیگر نیاز به زیر ساخت‌های تخصصی حذف شده است. این موضوع، ارتباط از راه دور و ادامه همکاری از راه های دور  را به شدت راحت کرده است با سیستم‌های PaaS، شما می‌توانید از هر مکان و از هر سیستمی، به اطلاعات‌تان و دیتاهایتان دسترسی داشته باشید.

امنیت و ایمنی

اول از همه باید بگوییم که با توجه به اینکه paas یک سرویس ابری است، امنیت و ایمنی بالاتری نسبت به سرویس‌های عادی و مجازی دارد. چرا که این سرویس‌ها به دلیل داشتن فضای ذخیره سازی زیاد، دائما از داده‌های و اطلاعات شما پشتیبانی و ذخیره کرده و امنیت آنها را تضمین می‌کند.

این یعنی حتی اگر اطلاعات شما در یکی از سرورها به دلایلی به مشکل بخورد و یا از بین برود، دیتاها و اطلاعات به کمک دیگر سرورها نگهداری شده و در دسترستان قرار می‌گیرد. با توجه به این موضوع دیگر نگرانی های مربوط به بحث امنیت و ایمنی را نداشته باشید.

1. خدمات میزبانی وب
2. خدمات نرم افزار سرور
3. ذخیره سازی اطلاعات و دیتاها
4. ارائه سیستم عامل‌های مورد نیاز
5. ابزارهای طراحی و توسعه نرم افزار
6. محیط برنامه‌نویسی نرم افزار طرف سرور
7. دسترسی به شبکه
8. خدمات پشتیبانی

 IaaS چیست و کاربرد آن :

انواع سرویس های ابری میتوانیم به IaaS که خدمات خود را به صورت کامل برای دسترسی و نظارت بر چیزهایی مانند محاسبات، شبکه سازی، ذخیره‌سازی و سایر سرویس‌ها فراهم می سازد و به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا به‌جای خریداری منابع سخت‌افزاری ثابت، بر اساس نیاز و تقاضای خود از منابع استفاده کنند اشاره کنیم. در ادامه می‌خواهم به رایج‌ترین کاربردهای IaaS که شرکت‌های مختلف به خاطرشان اقدام به خرید این خدمات می‌کنند، اشاره کرده و آنها را برای‌تان توضیح بدهیم.

تحلیل داده

امروزه بخش بزرگی  از فعالیت کسب و کارهای اینترنتی و حتی کسب و کارهای فیزیکی، به تحلیل داده‌ها و اطلاعات به دست آمده از مشتری، محصول و خدمات اختصاص پیدا کرده است حالا در این میان زمانی که حجم داده بزرگ باشد، نه تنها برای ذخیره آنها بلکه برای تحلیل‌شان نیاز به ساختارهای قدرتمند حس می‌شود. سرویس ابری IaaS با توجه به ساختار ابری ای و زیرساخت انعطاف‌پذیر و قوی‌اش، می‌تواند در تحلیل داده‌ها و اطلاعات کمک بزرگی  به شرکت‌های بزرگ بکند.

بازیابی اطلاعات و ایمنی

با توجه به امنیت و محافظه کارانه بودن سیستم سرویس ابری، شرکت‌هایی که از آن استفاده می‌کنند نگرانی کمتری نسبت به ایمنی اطلاعات خودشان داشته و می‌توانند برای بازیابی و حفاظت از اطلاعات، روی آن حساب کنند.

آزمایش و توسعه

اغلب محصولات اینترنتی و نرم‌افزاری قدرتمند، مثل اپلیکیشن‌های همه‌گیر یا نرم افزارهای حسابداری بزرگ، برای ورود به بازار نیاز به گذراندن آزمایش‌های مختلفی دارند. علاوه بر این، این اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها برای توسعه و افزایش کارایی هم نیازمند فضای ذخیره‌سازی و البته ساختار قدرتمند نرم‌افزاری و سخت‌افزاری قوی هستند. اینجاست که باز هم پای IaaS وسط آمده و در این پروسه، به مجموعه‌ها کمک زیادی می‌کند.

استفاده از زیرساخت به عنوان سرویس، چه مزایایی دارد:

همانند دیگر سرویس های ابری که دربارشان در بالا صحبت کردیم، سرویس ابری IaaS نیز دارای مزایایی که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

امنیت و ایمنی

سرویس‌های ابری به نسبت سرویس‌های فیزیکی و ثابت در محل و مکان، دارای امنیت و ایمنی بسیار بالاتری هستند. برای مثال اگر اتفاقی یا اصلا بلایای طبیعی، اطلاعات مجموعه شما در یکی از سرورهای ابری‌تان از بین برود، بقیه سرورهای موجود در زیرساخت ابری، اطلاعات را در اختیارتان قرار می‌دهند! بنابراین نه تنها آنها را از دست نمی‌دهید بلکه به راحتی می‌توانید به ادامه فعالیت‌های خودتان مشغول شوید.

Up-Time بالا

حتما میدانید که هیچ شرکت هاستینگی در دنیا ادعای 100 درصد بودن زمان up-time را ندارد. اما اصولا با توجه به اینکه در خدمات سرویس های ابری، چندین سرور مختلف از اطلاعات شما نگهداری می‌شود، اطلاعات موجود در سرورهای ابری IaaS شما، همیشه در اختیارتان قرار گرفته و این سرویس، آپ تایم بسیار بسیار بالایی دارد.

 انعطاف و مقیاس‌پذیری

در برخی مواقع زمانی که کاربران قصد خرید سرورهای سنتی و عادی برای نگهداری از اطلاعاتتان را داشته باشید، خیلی برای انتخاب جزئیات گزنیه ای ندارید. یا حداقل اگر نیاز به گسترش کار داشته باشید، شاید کمی برای افزایش توان و زیرساخت سرورها به مشکل بخورید. اما در مورد IAAS دیگر چنین مشکلاتی وجود ندارد و می‌توانید به راحتی و با توجه به انعطاف‌پذیر بودن این سرویس، ترکیب‌های مورد نظرتان را از ارائه دهنده درخواست کنید. (مثلا افزایش تعداد cpu‌ها)

کاهش هزینه

و در نتیجه اینکه شرکت‌ها در زمان استفاده از IaaS و البته دیگر خدمات رایانش ابری، نیاز ندارند بیش از مصرف‌شان پول بپردازند! این به این معناست که در هر زمانی صرفا به اندازه مقداری پول پرداخت می‌کنند که طی آن، از سرویس‌ها استفاده کرده باشند.

نحوه ارائه خدمات در IaaS چگونه است:

سرویس ابری IaaS، زیرساخت های محاسباتی شامل سرورها، شبکه، سیستم های عملیاتی و ذخیره سازها را از طریق تکنولوژی مجازی‌سازی (Virtualization) در اختیار سازمان‌ها قرار می دهد. این سرورهای ابری معمولا از طریق یک داشبورد یا API را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و بعد از آن کابران IaaS، اختیار کاملی بر روی تمامی زیرساخت هایی که در آن ارائه شده دارند.

IaaS قابلیت‌ها و فناوری‌های مشابهی مانند یک دیتاسنتر سنتی ارائه می کند، با این تفاوت که نیازی به مدیریت و نگهداری فیزیکی از سرورها نیست. با استفاده از این سرویس ابری کاربران IaaS می‌توانند بر روی سرورها و هاردهای خود دسترسی مستقیم داشته باشند، اما این دسترسی به وسیله یک دیتاسنتر مجازی که بر روی فضای ابری قرار دارد، انجام می‌شود.

برخلاف SaaS و PaaS، در این مدل، کاربران مسئولیت مدیریت و بررسی مواردی همچون برنامه‌ها، سیستم عامل‌ها، زمان اجرا، میان‌افزارها و داده‌ها را بر عهده دارند. ارائه دهندگان IaaS، سرورها، هارد دیسک‌ها، شبکه، مجازی‌سازی و ذخیره‌سازی را مدیریت می‌کنند.