پکت لاس (Packet Loss) چیست و علت ایجاد آن

امروزه اینترنت به عنوان یک عضو اصلی هر فرد در زندگی روزمره آن تبدیل شده است. اگر شغل شما آنلاین باشد یا در حال بازی آنلاین باشید و یا حتی گیمر باشید و یا اگر برای ارتباط با عزیزانتان از شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنید یا هزاران استفاده دیگر از اینترنت، به احتمال زیاد با استوپ شدن اینترنت یا ارسال ناقص آن رو به رو شده اید.

این یک مشکل آزار دهنده است که در این مقاله قصد داریم به بررسی آن بپردازیم. در واقع نام اصلی این مشکل پکت لاس یا پکت لاست است، باید بگوییم که خوشبختانه راه های گوناگونی برای رفع پکت لاست وجود دارد که باعث می شود تجربه بهتری از اینترنت بدون قعطی داشته باشید. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

پکت لاس (Packet Loss) چیست:

از دیدگاه شبکه‌های کامپیوتری، پکت لاست (Packet Loss) به از دست رفتن بسته‌های داده‌ای در طول انتقال اطلاعات از یک دستگاه به دستگاه دیگر اشاره دارد. بسته‌های داده در شبکه به صورت پشت سر هم به یکدیگر ارسال می‌شوند و از طریق مسیریابی انتقال پیدا می‌کنند. اگر بسته‌های داده به هر دلیلی در مسیر از بین بروند یا تاخیر زیادی در تحویل به مقصد داشته باشند، پکت لاست یا پکت لاس ایجاد می‌شود.

برای درک بهتر این موضوع یک مثال میزنیم، فرض کنید که شما در حال دانلود یک فایل با حجم زیادی از اینترنت هستید. این فایل به اجزا کوچکتری به نام بسته‌های داده تقسیم بندی شده است. این بسته‌ها به ترتیب و پشت سر هم از سرور به سمت سیستم شما ارسال می‌شوند.حالا فرض کنید در مسیر انتقال، یکی از بسته‌های داده گم و یا از بین برود به این عملیات Packet Loss است. یا یک مثال بهتر، حالا فرض کنید که در حال تماشای یک ویدیو با کیفیت 1080p باشید و در هر ثانیه بیش از 5 مگابایت از داده‌های صوتی و تصویری را دریافت کنید.

در چنین شرایطی، هزاران Packet بین سرور و دستگاه شما در حال انتقال هستند و احتمال این وجود دارد که در این بین، بعضی از این بسته‌ها از دست بروند یا گم شوند. به این مشکل پکت لاست (Packet Lost) گفته می‌شود.

در نتیجه از دست دادن بسته، ممکن است در هنگام بازی و سایر فعالیت‌های آنلاین بخشی از داده‌ها را دریافت نکنید و با مشکلات آزار دهنده‌ای رو به رو شوید. همچنین بهتر است بگوییم پکت لاست می‌تواند در پینگ سرعت نیز تاثیر بگذارد. بالا رفتن پکت لاس ممکن است باعث بالا رفتن پینگ شود و اختلال را در ارتباط و شبکه نشان ‌دهد. اما ممکن است با بالا بودن پکت لاس، پینگ پایین بماند.

دلایل ایجاد Packet Loss:

• ازدحام وشلوغی شبکه

همانطور که می‌دانید، شبکه‌ها از تعدادی سرور تشکیل شده‌اند، بسته به تعداد سرور‌ها، توانایی شبکه برای ارسال و دریافت پکت‌ها، متفاوت بوده و اگر شبکه توانایی مدیریت پکت‌ها را نداشته باشد ازدحام شبکه Network Congestion به وجود می‌آید. به تعریف دیگر، اگر ظرفیت یک شبکه به حداکثر برسد، پکت‌های ارسالی باید منتظر نوبت دریافت بمانند.

به این ترتیب ترافیک شبکه بالا می‌رود. حال اگر ترافیک بسیار بالا برود و اختلال در کار شبکه ایجاد کند، شبکه به راحتی مقداری از این پکت‌ها را حذف می‌کند تا بتواند به روند عادی برگردد. پس هر چه ازدحام شبکه بالاتر برود، امکان پکت لاست هم بالاتر می‌رود.

• مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری تجهیزات شبکه

در اغلب موارد یکی از دلایل ایجاد پکت لاست در شبکه‌ها، اشکالات در سیستم نرم‌افزاری و یا تجهیزات سخت‌افزاری است. اشکالات موجود در نرم‌افزارها یا باگ‌ها، عدم آپدیت و به روز بودن برنامه از مشکلات رایج نر‌م‌افزاری در ایجاد پکت لاس هستند.

اما مهم‌ترین عامل سخت‌افزاری که منجر به پکت لاس می شود، استفاده از تجهیزات شبکه قدیمی و فرسوده، مانند: فایروال‌ها، سوئیچ شبکه و روترهای قدیمی و فرسوده می باشد. بسیاری از شبکه‌ها در ابتدا با سطح پایینی از ظرفیت و امکانات سخت‌افزاری شروع به‌ کار می‌کنند. به مرور زمان و با گسترش کاربران، شبکه فشار بیش از حدی را تجربه می‌کند.

اشکالات همچنین ممکن است باعث از دست رفتن بسته شوند. آنها معمولا در نسخه های قدیمی نرم افزار ظاهر می شوند و می توانند مشکلاتی را در انتقال فایل ایجاد کنند. به عنوان مثال، اندازه یک سند Word ایجاد شده با نسخه قدیمی تر Word ممکن است بزرگتر از اندازه آن باشد که سازنده از نسخه جدیدتر برنامه استفاده کند. این می تواند انتقال سند را کند کند و باعث از دست رفتن بسته شود.

پس علاوه بر امکانات نرم‌افزاری شبکه‌ها، امکانات سخت‌افزاری هم به آپدیت و به روز‌رسانی احتیاج دارند و باید با گسترش زیر ساخت و آپدیت به موقع، از بروز مشکلات جلوگیری کرد. در صورت عدم توجه به این مسئله، اشکالاتی از جمله پکت لاست ایجاد می‌شوند.

• حمله و تهدیدات سایبری 

ویروس‌ها همیشه عامل ایجاد مشکلات هستند. گاهی اوقات که نقص امنیتی شبکه رخ می‌دهد، هکرهای سایبری، از این فرصت برای نفوذ در شبکه استفاده می‌کنند. هکرها با فرستادن یک Packet Drop Attack یا پکت ارسال حمله، وارد شبکه شده و کنترل یک یا چند روتر را به دست می‌گیرند و دستوراتی برای افزایش ارسال پکت‌های زیادی به جریان نقل و انتقال داده‌ها می‌دهند. پکت لاس و یا بالا رفتن غیرعادی حجم انتقال پکت‌ها می‌تواند از نشانه‌های حمله ویروسی باشد.

• دستگاه های اضافه بار

با اجرای بسیاری از خدمات آنلاین و راه اندازی همزمان برنامه ها، ممکن است دستگاه به سادگی بارگذاری شود. در مقیاس، با صدها یا نه هزاران دستگاه متصل به شبکه در یک زمان، کل شبکه ممکن است در سطح ظرفیتی کار کند که در ابتدا برای آن طراحی نشده بود.

بسته‌ها در دستگاه‌های دارای فشار بیش از حد گاهی به مقصد مورد نظر خود می‌رسند. اما در آن زمان، شبکه ممکن است برای پردازش بسته‌ها و ارسال مجدد آن‌ها آسیب‌پذیر باشد. بسیاری از دستگاه‌ها دارای ذخیره‌سازی موقت هستند تا بسته‌ها را در یک الگوی نگهداری نگه دارند تا زمانی که بتوان آنها را ارسال کرد. البته، حتی این منبع نیز می تواند به سرعت غرق شود و منجر به حذف بسته های اضافی شود.

• شبکه های سیمی در مقابل بی سیم

داده‌هایی که از طریق اتصال Wi-Fi منتقل می‌شوند، بیشتر از اتصال سیمی ممکن است بسته و دیتاهای بیشتری از دست بدهند. متأسفانه، با وجود تعداد زیادی کارمند از راه دور که از خانه و از مکان‌های متفاوت کار می‌کنند، داده‌هایی که زمانی از طریق یک شبکه محلی سیمی شرکتی (LAN) یا شبکه گسترده (WAN) به اشتراک گذاشته می‌شد، اکنون از طریق یک اتصال بی‌سیم به شبکه شرکت وارد می‌شود. اینترنت عمومی به این ترتیب، شبکه ها می توانند به سرعت غرق شوند و منجر به از دست دادن بسته ها شوند.

• پیکربندی معیوب

چیزی به سادگی پیکربندی شبکه معیوب می تواند باعث از دست رفتن بسته شود. با ادغام و واگذاری دارایی‌های شرکت‌ها، و با برون‌سپاری پست‌های تمام وقت کارکنان فناوری اطلاعات، ممکن است تنظیمات شبکه از بین برود. همچنین ممکن است تجهیزات شبکه قدیمی نتوانند پروتکل های مدیریت شبکه مدرن تری مانند اتوماسیون شبکه و شبکه های گسترده تعریف شده توسط نرم افزار (SD-WAN) را مدیریت کنند.

چگونه مشکل پکت لاست را برطرف کنیم:

اکنون که می‌دانیم پکت لاس چیست، باید این نکته را هم بدانیم که بیشتر دلایلی که موجب بروز پکت لاست هستند را می‌توان از بین برد. گاهی استفاده از اینترنت با پهنای باند بیشتر می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکل را حل کند.
از آنجایی که مشکل پکت لاس بیش از هر چیزی در گیم‌های آنلاین خود را نشان می‌دهد، ارائه دهندگان اینترنت در ایران، مانند: مخابرات، همراه اول و ایرانسل، بسته‌های اینترنتی مخصوص گیمینگ دارند که علاوه بر سرعت بالای دانلود و آپلود، مشکل پکت لاس کمتری دارند. اما در بسیاری از موارد با انجام یک سری راه‌کار ساده‌تر، امکان حل مشکل پکت لاست وجود دارد.

• سیستم خود را دوباره راه‌اندازی کنید

گاهی راه‌ اندازی مجدد سیستم می‌تواند مشکل را حل کند و دلایل ایجاد پکت لاس را از بین ببرد. تفاوتی ندارد که دستگاه شما کامپیوتر، کنسول بازی و یا گوشی هوشمند باشد، ری‌استارت کردن می‌تواند حجم حافظه رم RAM را پاک کند تا اگر برنامه‌ای غیر ضروری، در حال استفاده از اینترنت و باعث کاهش سرعت شده‌است، بسته شده و عملکرد دستگاه بهبود پیدا کند.

• بررسی اطلاعات شبکه

اتصالات و کابل‌های شبکه را بررسی کنید. از اتصال درست کابل اترنت Ethernet و مودم مطمئن شوید. کابل‌ها و اتصالاتی که به درستی وصل نشده باشند، می‌توانند باعث بروز آسیب و مشکل شوند.

• بروز رسانی نرم‌افزار یا سیستم عامل 

در بروز رسانی نرم‌افزار و سیستم عامل دستگاه، تعلل نکنید. بهترین راه برای جلوگیری از مشکلات و آسیب‌هایی مانند پکت لاس، در سیستم دستگاه، اطمینان از به‌روز بودن نرم‌افزارها و سیستم عامل و درایوهای شبکه‌ی آن است. یکی از دلایل پکت‌ لاس می‌تواند به‌روز نبودن سیستم عامل دستگاه باشد.

• افزایش پهنای باند

اگر مشکل فقط ازدحام شبکه (network congestion) باشد، افزایش پهنای‌باند امکان رسیدگی به درخواست‌های بیشتر به‌یکباره، را فراهم می‌کند و از تأخیر بیشتر جلوگیری می‌کند. در ساعات شلوغی، زمانی که کاربران زیادی در یک شبکه تلاش می‌کنند چیزی را دانلود یا تماشا کنند که به پهنای باند زیادی نیاز دارد، ازدحام شبکه رخ می دهد و بسته های کوچک نمی‌توانند به‌خوبی به مقصد برسند و ممکن است در میانه راه حذف شوند.

• بازرسی عمیق پکت

DPI یا همان بازرسی عمیق پکت، نوعی فیلترینگ پکت است که پکت‌های مختلف را با توجه به داده‌ها مکان‌یابی، شناسایی، طبقه‌بندی، مسیریابی مجدد یا مسدود می‌کند. این می‌تواند با ساده کردن جریان ترافیک شبکه به تراکم شبکه کمک کند. به عنوان مثال، بسته ها را می‌توان به عنوان اولویت بالا برچسب گذاری کرد و سپس پیش از بسته های با اولویت پایین هدایت شوند.

• به‌روز رسانی سخت‌افزار

همان‌طور که‌ در این مقاله به این موضوع اشاره کردیم، با به‌روز رسانی سخت افزار و ارتقای آن می‌توانید تا حد بسیار زیادی این اختلال را کاهش داده و کیفیت شبکه خود را افزایش دهید.

• پیکربندی شبکه

اکثر ارائه دهندگان اینترنت در ایران امکانی به حالت گیمینگ یا چیزی شبیه آن را ارائه می‌دهند که با تنظیمات خاصی بر شبکه، تا حد قابل‌توجهی پینگ و پکت‌لاس را برای تجربه بهتر بازی‌های آنلاین کاهش می‌دهند. برای فعال‌سازی این قابلیت، می‌توانید با پشتیبانی ارائه‌دهنده اینترنت خود تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: نرم افزار Packet Tracer چیست

نحوه تست پکت لاست:

پکت لاست در cmd

پیشنهاد می کنیم از این وب سایت، تست پکت لاست را امتحان کنید تا ببینید نتایج در شبکه شما چگونه است. برای یک گزینه مستقیم تر و کامل تر، می توانید با استفاده از PowerShell (یا Command Prompt) در ویندوز این مشکل را تست کنید. در اینجا برای انجام این کار:

مرحله 1: روی دکمه Start کلیک راست کرده و Windows PowerShell (Admin) را در منوی Power انتخاب کنید.

مرحله 2: ping و سپس آدرس روتر خود را تایپ کنید (در اینجا نحوه پیدا کردن آن آمده است). به عنوان مثال، می توانید تایپ کنید:

پینگ 192.168.0.1

در نتایج، درصدی را در کنار Lost خواهید دید. همانطور که در زیر نشان داده شده است، باید آن عدد صفر باشد، به این معنی که همه بسته ها به مقصد خود می رسند.

با این حال، این صرفاً تقریبی است. اگر می خواهید از دست رفتن بسته بین رایانه شخصی خود و یک وب سایت را مشاهده کنید، باید آدرس وب را پینگ کنید. به عنوان مثال، عبارت زیر را تایپ کنید:

پینگ www.MRshabake.com

نتایج (در حال حاضر) از دست دادن بسته صفر را نشان می دهد، که با توجه به وجود حدود 11 پرش بین این نویسنده و سرور میزبان سایت، بسیار عالی است. این آزمایش با استفاده از رایانه شخصی بر روی اتصال سیمی انجام شده است.

با این حال، با استفاده از دستور ping، شما فقط چهار بسته را ارسال و دریافت می کنید. اگر می خواهید آزمایش طولانی تری داشته باشید، به جای آن عبارت زیر را تایپ کنید:

پینگ [درج آدرس] -t

این تست تا زمانی که کلید ترکیبی Ctrl + C را تایپ کنید به طور نامحدود ادامه خواهد داشت. اگر کنجکاو هستید که ببینید چه تعداد هاپ بین شما و مقصد وجود دارد، عبارت زیر را تایپ کنید:

ردیاب [درج آدرس]

معمولاً نتایج آدرس IP فعلی شما را همراه با آدرس‌های همه پرش‌ها نشان می‌دهند، اما ما آنها را به دلایل امنیتی از تصویر حذف کردیم. در MacOS و Linux، می توانید از ترمینال برای اجرای دستور Ping استفاده کنید. در MacOS، ترمینال یا به داک پین می‌شود، یا معمولاً می‌توانید آن را در پوشه Other در Launcher پیدا کنید.

اگر لینوکس را روی Chromebook نصب کرده‌اید، احتمالاً ترمینال در پوشه Linux Apps در Launcher قرار دارد.

با این حال، مانند دستور Ping -t در ویندوز، آزمایش به طور نامحدود اجرا می شود و شما باید کلیدهای ترکیبی Ctrl + C یا Command + C را تایپ کنید.

در این مورد، هنگام پینگ Digital Trends با مک بوک ایر روی یک اتصال بی سیم 5GHs متوجه از دست دادن بسته شدیم. آزمایش دوم که پینگ روتر محلی انجام داد، هیچ ضرری در انتهای ما نشان نداد. با این حال، سومین آزمایش با پینگ مجدد Digital Trends نشان داد که از دست دادن بسته به صفر کاهش یافته است.بهتر است بدانید، سقوط های تصادفی اتفاق می افتد – شما فقط ضرر مداوم نمی خواهید.

تست پکت لاس در نرم‌افزار

گاهی استفاده از روش تست پکت لاس در cmd جوابگو نیست، برای تست و اندازه‌گیری بهتر، می‌توان از برنامه‌ها و نرم‌افزارهایی زیادی مانند: pingdom ،Wireshark استفاده کرد. هر کدام از این نرم‌افزارها روش‌های خود را برای ارزیابی شبکه ارتباطی دارند.

در ایران ارائه‌دهندگان سرویس‌های اینترنت، برای حل مشکل پکت لاست، بسته‌های اینترنتی مختلفی دارند که کاربران با استفاده از آنها بیشتر مواقع مشکلی وجود ندارد. اما کاربران اینترنت مخابرات، ADSL یا فیبر نوری، گاهی به علت ازدحام شبکه دچار مشکل می‌شوند.

برای حل مشکل پکت لاست مخابرات بهترین راه اطمینان از نداشتن نویز بر روی خط است. استفاده از اینترنت تلفن همراه و مودم اپراتورها هم بسیار رایج است. اپراتور ایرانسل برای حل مشکل پکت لاس ایرانسل توصیه می‌کند تا در صورت امکان از کابل شبکه برای اتصال به اینترنت استفاده کنید.

مودم را در محل نزدیک‌تری قرار دهید و برای حل مشکل پکت لاس ایرانسل، بهتر است از استفاده از لوازم و دستگاه‌های بی‌سیم که باعث ایجاد تداخل ارتباطی می‌شوند، بپرهیزید. به یاد داشته‌باشید که پکت لاست همراه اول به ندرت اتفاق می‌افتد. آسان‌ترین راه برای حل مشکل پکت لاست؟

در مهم‌ترین اقدام فاصله دستگاه با مودم را کم کنید یا از کابل شبکه برای اتصال به اینترنت استفاده کنید، برنامه‌های باز، یا برنامه‌هایی که در بگ‌گراند از اینترنت استفاده می‌کنند را ببندید. از سرویس‌ها و بسته‌های مخصوص اینترنتی ارائه شده در اینترنت مخابرات و ایرانسل استفاده کنید. اگر از اینترنت مخابرات استفاده می‌کنید، اطمینان حاصل کنید که خط شما نویز نداشته باشد.