سرور مجازی یا VPS چیست؟ کاربرد و مزایای آن

امروزه در کسب و کارها شیوه فروش با سرعت بالایی از حالت سنتی به سمت بازاریابی آنلاین تغییر کرده است. یکی از ارکان اصلی حضور در بازار آنلاین جهانی، استفاده از سرویس میزبانی است که دارای روش های مختلفی نظیر سرور اختصاصی، سرور ابری ، سرور مجازی و سرور اشتراکی است که ما در این مقاله قصد داریم در رابطه با سرور مجازی یا VPS به طور کامل صحبت کنیم. در واقع یکی از دغدغه های صاحبین مشاغل که اطلاعات کمی در این رابطه دارند انتخاب نوع سرور و یا فضای نگهداری یک سایت بر بستر اینترنت است. 

اما برای اینکه بدانید دقیقا این سرورها چگونه عمل می کنند؟ برای چه کسب و کارهایی مناسب هستند و کاربردشان چیست در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

سرور چیست؟

 سرور (server)، کامپیوتری قدرتمند است که همه اطلاعات، از قبیل فایل ها و داده هایی که شما روی سایت خود آپلود می کنید را در خود ذخیره می کند. در واقع سرورها به عنوان یک گاوصندوق عمل می کنند که وظیفه نگهدار و حافظت از اطلاعات را بر عهده دارند. هنگامی که شما آدرس یک وب سایت را داخل مرورگر خود سرچ می کنید، سرور اطلاعات مورد نیاز را برای مرورگر ارسال می کند که در نتیجه آن شما سایت را مشاهده خواهید کرد.

بیشتر بخوانید: سرور چیست و کاربرد آن در شبکه به همراه ویدئو و پادکست

سرور مجازی یا Vps چیست؟

کلمه VPS مخفف عبارت Virtual Private Server به معنای سرور مجازی خصوصی است. VPS به سروری گفته می شود که توسط یک نرم افزار مجازی ساز بر روی یک سرور فیزیکی ایجاد و اجرا می شود. به طور کلی می توان با استفاده از امکانات مجازی سازی یک سرور فیزیکی قدرتمند را به چند سرور مجازی تقسیم کرد.

نکته مهم درباره سرورهای مجازی این است که نه تنها بین سرورهای مجازی دیگر هیچ تداخلی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه کاملا مستقل از هم هستند.

پس در واقع در دل یک کامپیوتر قدرتمند یا هر سرور اختصاصی، چند سرور مجازی وجود دارد. کاربران هر سرور مجازی از منابع سخت افزاری سرور اصلی، با توجه به نیازهای خود به طور جداگانه بهره می‌برند. دارنده سرور مجازی VPS فقط محیط مجازی خود را می بیند و می تواند سرور خود را خاموش و روشن و restart کند و مثل یک سرور اختصاصی از آن استفاده کند. فضای VPS درست مانند یک سرور اختصاصی است اما در حقیقت بخشی از یک سرور فیزیکی است که راه حل بسیار مناسبی برای کسانی است که نیاز به ارتقاء سرور خود در آینده خواهند داشت.

انواع سرور مجازی یا VPS:

سرور مجازی بر اساس نوع مدیریت، سیستم عامل، نوع مجازی ساز و موقعیت جغرافیایی به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شود که شامل:

• سرور مجازی براساس نوع مدیریت:

ـ VPS مدیریت شده (Managed): در صورتی که سایت شما پربازدید و سنگین است استفاده از سرورهای اختصاصی پیشنهاد می شود. اما استفاده از این سرورها نیاز به دانش فنی در ارتباط با سرور، زیرساخت و مباحث تخصصی مدیریت سرور دارد که اکثر صاحبین مشاغل اطلاعاتی در این زمینه ندارند. پس در این حالت سرور مجازی مدیریت شده پیشنهاد می شود. در این نوع از سرورهای مجازی شما نیاز به انجام هیچ کاری نداشته و کل مدیریت را شرکت خدمات دهنده میزبانی وب انجام می دهد. پس کل وظایف فنی بر عهده این شرکت ها بوده و در صورت بروز مشکل (مانند اسپم، ویروس و غیره…)، اقدام به رفع آن خواهد کرد.

ـ VPS مدیریت نشده (Unmanaged): در این نوع پلن که نسبت به VPS مدیریت شده هزینه کمتری دارد، نصب برنامه های مورد نیاز سرور و مدیریت آن بر عهده کاربر می باشد. در واقع در این نوع سرور مجازی تنها وظیفه فراهم کردن سخت افزار و نگهداری از آن بر عهده شرکت خدمات دهنده می باشد.

نکته مهم این است که امنیت این نوع vps نسبت به نوع مدیریت شده کم‌تر است و فرد تازه کار و مبتدی تخصصی فنی جهت مدیریت سرور را نخواهد داشت. همچنین استفاده از سرور مجازی مدیریت شده می تواند در زمان شما صرفه جویی نماید.

• سرور مجازی براساس سیستم عامل:

سیستم عامل های مختلفی برای مدیریت سرور یا هاست وجود دارد. اما دسته بندی آن‌ها به طور کلی به این شکل است:

ـ لینوکس: این سرور مجازی دارای سیستم عامل های یونیکس/لینوکس مانند Centos ،Ubuntu و Debian می باشد و کاربران با دسترسی Root از طریق SSH به آن دسترسی دارند. این سرورهای مجازی دارای سخت افزارهای قدرتمندی هستند که بازدهی، سرعت و کیفیت فوق العاده ای را ارائه می دهند. این سیستم عامل امکان اجرای برنامه های پرطرفدار و متن باز را دارند و اکثر سایت سازها مانند Drupal و برنامه‌های تحت PHP نیاز به این سیستم عامل دارند. 

پس اگر سایت شما توسط زبان های برنامه نویسی نوشته شده است توصیه می شود از این سیستم عامل استفاده کنید. سرور مجازی لینوکس یا LVS مجموعه‌ای از اجزای نرم‌افزاری یکپارچه برای متعادل کردن بار IP در مجموعه‌ای از سرورهای واقعی است. LVS روی یک جفت کامپیوتر با پیکربندی یکسان اجرا می‌شود. از جمله سیستم عامل های لینوکس شامل:

1. LINUX MINT
2. MANJARO
3. DEBIAN
4. UBUNTU
5. ANTERGOS
6. SOLUS
7. FEDORA
8. ELEMENTARY OS
9. REDHAT
10. OPENSUSE

ـ ویندوز: سرور مجازی ویندوز یا Microsoft Virtual Server همانطور که مشخص است دارای سیستم عامل قدرتمند و محبوب مایکروسافت ویندوز سرور می‌باشد. در واقع این برنامه مجازی ساز توسعه پذیر است که توسط مایکروسافت تولید و امکان نصب چندین سیستم عامل بر روی یک سرور فیزیکی را فراهم می کند.

ـ میکروتیک: سرور مجازی میکروتیک یا MikroTik Virtual Server یک سرور خصوصی‌ مجازی است بر روی این نوع سرور مجازی، سیستم عامل MikroTik RouterOS نصب می‌باشد. در واقع سیستم عامل این سرورها بر پایه لینکوس بوده و نقش یک روتر قوی را با هدف مسیریابی ایفا می کند. در واقع هزینه این سرورها نسبت به روترهای سیسکو پایین تر بوده و نصب و راه اندازی آن رایگان است. از این سرور مجازی به عنوان فایروال، پروکسی سرور، سرور DHCP، وی پی ان، QoS، مسیریاب، MPLS و … استفاده می شود.

ـ سرور مجازی هاستینگ: در زمان خرید هاست با نصب یک کنترل پنل، برای خود می‌توانید یک سرور مجازی داشته باشید و به راحتی آن را مدیریت کنید. از این جهت از امکانات مزایای خوبی برخوردار می‌شوید و می‌‎توانید هاست خود را به خوبی کنترل کنید.

• سرور مجازی براساس موقعیت جغرافیایی:

ـ سرور مجازی ایران: این سرورهای مجازی که در داخل ایران هستند دارای قیمت های فوق العاده مناسب و هزینه های کمتری نسبت به سرورهای مجازی خارجی هستند. همچنین به دلیل آنکه این سرورها در داخل ایران و دیتاسنترهای داخلی نگهداری می شوند، دسترسی به آنها راحت تر و زودتر صورت می گیرد. اگر مخاطبین سایت شما تنها در داخل ایران هستند برای دسترسی سریعتر و سرعت بالاتر بهتر است از این سرورهای مجازی استفاده کنید.

ـ سرور مجازی خارج: این سرور ها در خارج از ایران قرار دارد و از قیمت بالاتری نسبت به سرورهای مجازی ایرانی برخوردار است. لازم به ذکر است که عوامل مختلفی نظیر قیمت ارز می تواند در قیمت تمام شده این سرورها تاثیر بگذارد. اگر شما از نرم افزارهایی استفاده می کنید که در ایران تحریم هستند استفاده از این سرورها پیشنهاد می شود. به دلیل حضور سرور مجازی خارج از ایران، پهنای باند و ترافیک بیشتری در اختیار خواهید‌ داشت.

اگر کاربران یک سایت بیش‌تر افراد داخل کشور هستند بهتر است از سرورهای مجازی داخل‌ ایران استفاده کنید اما اگر حجم ترافیک وب‌سایت شما به دلیل داشتن کاربران خارجی باشد، بهتر است از سرورهای مجازی خارجی استفاده نمایید.

ویژگی های سرور اختصاصی مجازی یا vps چیست؟

• اختصاصی بودن منابع پردازنده، حافظه اصلی و فضای ذخیره‌سازی اطلاعات
• امکان مدیریت اختصاصی از راه دور
• امکان نصب نرم‌افزارهای دلخواه
• امکان ارتقای منابع در کوتاه‌ترین زمان ممکن
• امکان میزبانی تعداد بالایی وب‌سایت بدون محدودیت، در صورت کافی بودن منابع
• در اختیار داشتن IP اختصاصی و ثابت
• پرداخت هزینه کمتر در مقایسه با سرور اختصاصی
• امکان مدیریت سرور مانند خاموش یا روشن کردن سرور با دسترسی به کنترل پنل سرور
• امکان نصب سیستم عامل ویندوز ( سرور مجازی ویندوز ) یا لینوکس بسته به نیاز کاربر بر روی سرور
• امکان عیب‌یابی سریع و انتقال اطلاعات به ماشین مجازی دیگر
• قابلیت ارتقای سرور پس از خرید سرور مجازی
• سخت افزار قدرتمند اختصاصی
• قیمت مناسب

بیشتر بخوانید: تفاوت ماشین مجازی و کانتینرها

کاربرد سرور مجازی یا VPS:

مهمترین ویژگی های سرور مجازی اختصاصی یا VPS شامل:

• وب سرور: برای وب سایت هایی که بازدید زیاد، ترافیک ماهانه بالا و به فضای ذخیره سازی بیشتری نیازمند هستند استفاده از این نوع سرور پیشنهاد می شود.
• ایمیل سرور: اگر شما برای کسب و کار خود نیاز به ارسال تعداد زیادی ایمیل دارید حتما از ایمیل سرور VPS استفاده کنید زیرا ارسال ایمیل بر روی هاست اشتراکی دارای محدودیت است. هم‌چنین با دسترسی که به سرور وجود دارد، می‌توان نرم افزار ایمیل دلخواه خود را نیز بر روی سرور نصب کرد.
• دیتابیس سرور: استفاده از هاست اشتراکی برای میزبانی پایگاه داده های سنگین مناسب نبوده و در صورت استفاده از آن وب سایت با اختلالات متعددی رو به رو خواهد شد. پس در این شرایط استفاده از سرور VPS یک راه ارزان و سریع برای میزبانی دیتابیس محسوب می شود. زیرا ضای ذخیره‌سازی بیشتری در مقایسه با سرویس اشتراکی در اختیار وب‌سایت می‌گذارد.
• سرور دانلود فایل: برخی از وب‌سایت‌ها که فایل‌های حجیم را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند، برای میزبانی فایل از سرورهای مجازی استفاده می‌کنند تا علاوه بر جداسازی ترافیک فایل‌ها از سرور وب‌سایت اصلی، هزینه‌ی کمتری بابت فضای ذخیره‌سازی با حجم بالا بپردازند.
• توسعه و تست نرم افزار: توسعه‌دهندگان نرم‌افزار می‌توانند اپلیکیشن‌های نرم‌افزاری جدید خود را روی یک سرور مجازی بدون اینکه قدرت پردازشی را از سایر کاربران بگیرند، ایجاد، اجرا و تست کنند.
• اپلیکیشن سرور: با توجه به عدم دسترسی به مدیریت سرور در سرویس‌های اشتراکی، امکان نصب نرم‌افزار دلخواه کاربر بر روی آن وجود ندارد. در صورتی‌که می‌توان با پرداخت هزینه‌ای به مراتب کمتر از اجاره یا خرید یک سرور اختصاصی، اپلیکیشن دلخواه خود را بر روی سرور نصب کرد و از امکانات یک سرویس اختصاصی نیز برخوردار شد.

نحوه کار سرور مجازی VPS چگونه است؟

همانطور که گفته شد امکان ایجاد چند سرور مجازی در یک سرور فیزیکی وجود دارد. بر این اساس می توان با نصب یک سیستم عامل مجازی ساز بر روی یک سرور، آن را به چند سرور مجازی تقسیم کرد و بر این اساس مدیر سرور می تواند منابع هر سرور VPS را تعیین کند. البته پس از تعیین، امکان تغییر میزان دسترسی به منابع در تمامی سرورهای مجازی وجود دارد. 

مزایای سرور مجازی یا VPS چیست؟

• قابل اعتماد و سریع
• امنیت بالا
• فضای ذخیره سازی بالا
• هزینه بسیار مناسب در مقابل امکانات دریافتی
• فضای جدا و عدم تأثیرپذیری از مشترکین دیگر
• پایگاه داده‌های امن و غیر قابل دسترسی برای دیگران
• امکان نصب و اصلاح هر گونه نرم‌افزار خاص روی سرور مجازی خود
• قابلیت ارتقاء سرور مجازی و توسعه وب‌سایت توسط شما
• دسترسی به سوپریوزر یا همان root و پیکربندی آن
• امکان ارتقاء ram، cpu، فضای ذخیره سازی اطلاعات و پهنای باند به آسانی و در حد نیاز

معایب سرور مجازی:

• قیمت بالا نسبت به هاست اشتراکی
• پیکربندی و مدیریت دشوار
• اعمال تنظیمات بیشتر برای افزایش امنیت vps توسط شما

تفاوت سرور مجازی ایرانی و خارجی: 

سرعت یکی از فاکتورهای مهم و تاثیرگذار در یک وب سایت به شمار می رود و سرورهای مجازی ایرانی به علت بعد مسافت کمتر دارای سرعت بالاتری هستند. همچنین این سرورها نسبت به سرورهای مجازی خارجی از قیمت کمتری برخودارند. اما از معایب آن می توان به تحریم های نرم افزاری اشاره کرد که در سرورهای مجازی ایرانی نمی توان از نرم افزارهای ایرانی استفاده کرد.

سرور مجازی خارجی دارای پهنای باند گسترده‌تر و سخت افزار باکیفیت‌تری است. همچنین VPS خارجی به دلیل نبود تحریم، امکانات به روزتر و تعداد نرم افزارهای بیشتری را در اختیار دارد. البته اگر دسترسی داخل ایران محدود شود امکان عدم دستری به سایت و یا کند شدن آن وجود دارد. همچنین این VPS ها دارای قیمت بالاتری نسبت به  VPS ایرانی هستند.

منظور از انواع مجازی‌سازها در VPS چیست؟

برای تقسیم یک سرور به چندین VPS یا VDS باید از انواع مجازی‌سازها استفاده کرد:

1. مجازی‌ساز XEN: مجازی‌ساز XEN کمترین تداخل را بین سرورهای مجازی ایجاد می‌کند و مهم‌ترین مزیت آن منبع‌باز بودنش است.
2. نرم‌افزار مجازی‌ساز VMware: کسانی که می‌دانند VPS چیست به احتمال زیاد با VMware هم آشنایی دارند. این نرم‌افزار روی بسیاری از سرورها نصب است. مهم‌ترین مزیت VMware این است که برای راه‌اندازی آن به هیچ نرم‌افزار یا سیستم‌عامل واسطه‌ی دیگری نیاز ندارید. به همین دلیل سرعت و کارکرد قابل قبولی دارد.
3. مجازی‌ساز KVM: یک ماژول مجازی‌ساز در هسته‌ی لینوکس است که امکان ایجاد سرورهای مجازی را روی سرور به‌وجود می‌آورد. امنیت بالای مجازی‌ساز KVM و نرم‌افزار محور بودن آن باعث می‌شود کاربر بتواند به خوبی به مدیریت منابع سرور بپردازد.

تفاوت سرور اختصاصی (Dedicated Server)، سرور مجازی و سرور اشتراکی چیست؟

سرور مجازی یا VPS سرویسی است که چندین وب سایت به طور همزمان از آن استفاده می کنند و هر کدام از مالکان قادر هستند قدرت مورد نیاز سخت افزار اعم از RAM و پهنای باند را تعیین کنند. علاوه بر این، این سرورها از یک نرم افزار ویژه به نام hypervisor استفاده می کنند که به شما اجازه می دهد در صورتی که از محدودیت سخت افزاری خود عبور کرده اید، از سرور های مجازی دیگری که هنوز به محدودیت پردازشی خود نرسیده اند، قدرت سخت افزاری بیشتری قرض بگیرید. 

و اما سرور اختصاصی یا Dedicated Server  کامل ترین سرویس میزبانی برای وبسایت ها است. با این نوع سرور شما بخشی از سرور را دریافت نمی کنید، بلکه تمام سرور در اختیار خودتان می باشد. سرور های اختصاصی برای کسب و کار های متوسط و بزرگ مناسب هستند اما ممکن است کسب و کار های کوچکتری که به آینده فکر می کنند نیز از این سرورها سود ببرند. 

در هاست اشتراکی، منابع سرور در اختیار کاربران مختلف به اشتراک گذاشته می شود. این نوع سرور بسیار ارزان تر و راحت تر بوده و شامل میزان مشخصی از پهنای باند، فضای مورد استفاده، دیتابیس، ایمیل ها و هرآن چه برای مدیریت ساده و کاربرپسند یک سایت و ایمیل ها نیاز است در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت.

تفاوت VPN با VPS:

vps سرویسی است که امکانات متعددی نظیر میزبانی یک یا حتی چند سایت مختلف، امکان نصب نرم افزارهای مختلف، امکان مدیریت کامل و آی پی ثابت و همچنین نصب سیستم عامل های مختلف را ارائه می دهد. در حالیکه VPN تنها یک ابزار است که با دانلود و نصب آن بر روی کامپیوتر و یا موبایل خود می توانید در محیط اینترنت در یک فضای امن جستجو کنید.

بیشتر بخوانید: تفاوت بین VPN و VPS